tâm lý tuổi dậy thì mà bố mẹ cần phải biết

Tuổi dậy thì là độ tuổi nhạy cảm nhất và cũng là giai đoạn phát triển quan trọng nhất trong cuộc đời. Tâm lý tuổi dậy thì có sự thay đổi rõ rệt so với giai đoạn trước đó kể cả con trai và con gái. Không chỉ thay đổi về mặt sinh lý mà còn có những thay đổi về mặt tình cảm, hành vi. Đây là giai đoạn mà trẻ rất nhạy cảm và cần được thấu hiểu vì vậy bố mẹ cần nắm rõ những thay đổi này để giáo dục con được tốt hơn.

Những thay đổi tâm lý ở tuổi dậy thì cha mẹ cần quan tâm

Trẻ dậy thì sẽ có rất nhiều thay đổi từ hình thể đến tâm lý và sinh lý. Vì thế nếu bố mẹ không nắm bắt kịp thời để có hướng tư vấn, sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ.

Trẻ có tính tự lập, thích được đưa ra ý kiến

Độ tuổi dậy thì là giai đoạn trẻ muốn được khẳng định mình chính và vậy mà trẻ sẽ có tính tự chủ trong suy nghĩ và hành động nhiều hơn. Dù là bé nam hay bé gái thì đều muốn được nói lên quan điểm của mình và muốn được mọi người tôn trọng điều đó.

Tính độc lập của trẻ cũng có sự phát triển dần theo từng giai đoạn, trẻ từ 10 -15 tuổi sẽ bắt đầu tách dần khỏi cuộc sống phụ thuộc cha mẹ và không muốn tham gia các hoạt động chung với phụ huynh. Từ 15 tuổi, mâu thuẫn giữa trẻ và gia đình ngày càng cao, lúc này mối quan hệ chính của trẻ là bạn bè. Thời điểm này nếu không được thấu hiểu và giáo dục đúng cách, con trẻ sẽ rất dễ chơi với bạn xấu và học theo những thói cấu từ ngoài xã hội. Từ 17 tuổi đến 19 tuổi, giai đoạn này nhận thức đã trưởng thành hơn vì vậy mà bắt đầu quan tâm tới những lời khuyên, kinh nghiệm của ba mẹ truyền lại.

Quan tâm đến hình ảnh cơ thể

Đây là một thay đổi về hình thức bên ngoài và đặc biệt là tâm lý tuổi dậy thì ở con gái. Các bé gái bắt đầu quan tâm đến cơ thể, muốn tìm hiểu cấu tạo cơ thể, giới tính và bắt đầu có nhu cầu làm đẹp. Tùy theo từng giai đoạn mà sự thay đổi này sẽ phát triển dần.

Cụ thể, trẻ ở độ tuổi 10 – 13 thường sẽ quan tâm đến cấu tạo cơ thể, giới tính và bắt đầu có những câu hỏi tò mò như: Tại sao bộ phận này của mình lại không lớn như của bạn…Từ 14 tuổi đến 16 tuổi, trẻ bắt đầu để ý đến vẻ ngoài của mình nhiều hơn, tìm cách để làm cho bản thân trở nên đẹp hơn như bắt chước gu ăn mặc, thay đổi kiểu tóc, thời trang hoặc là học trang điểm. Từ 17 đến 19 tuổi, giai đoạn này trẻ đã quen với những điều đó và không còn quá bận tâm tới trừ khi có sự thay đổi bất thường.

Mở rộng mối quan hệ xã hội

Bên cạnh gia đình thì bạn bè chính là mối quan hệ quan trọng nhất và ảnh hưởng tới cả tư duy và hành vi của trẻ. Giai đoạn này, trẻ có xu hướng tách rời khỏi gia đình và nghe lời bạn nhiều hơn. Không chỉ là bạn bè ở trường lớp mà còn có những mối quan hệ anh em ngoài xã hội. Cha mẹ cần để ý con thật kỹ và tìm hiểu rõ về các mối quan hệ này để tránh tình trạng con trẻ bị dụ dỗ tham gia các hành vi vi phạm pháp luật.

Một thay đổi quan trọng nữa trong tâm lý tuổi dậy thì đó là trẻ bắt đầu có những mối quan hệ lãng mạn, tình cảm. Ban đầu chỉ là sự cảm nắng, thích thú, muốn được nói chuyện với người khác giới nhưng dần dần trẻ sẽ có sự gắn bó thân thiết hơn và hình thành tình yêu. Đây là tâm lý hết sức cơ bản và không có gì xấu, tuy nhiên cha mẹ nên giáo dục giới tính cho con trẻ, cách phòng tránh thai…để tình yêu trong sáng nhất. Trên thực tế, có nhiều gia đình ngăn cấm thậm chí là đánh đập con hoặc bắt con rời xa mối quan hệ yêu đương nhưng cách làm này hoàn toàn không có hiệu quả. Không những vậy, điều này còn làm cho tâm lý của con bị tổn thương hơn.

Thay đổi về nhận thức

Một thay đổi quan trọng và có ý nghĩa để hình thành nên những kinh nghiệm, tư duy và hành vi đó là thay đổi về nhận thức. Tâm lý tuổi dậy thì thường có khả năng phân tích, tư duy kỹ hơn trước một vấn đề. Hoặc những thay đổi về cảm xúc, chỉ số thông minh tăng nhanh từ độ 14 – 16 tuổi. Đây là giai đoạn quan trọng để quyết định trẻ phát triển theo hướng tích cực hay tiêu cực, điều này nằm ở tư duy và nhận thức. Tâm lý tuổi dậy thì ở con trai thường rất mạnh mẽ đặc biệt trong khả năng tự lập và thể hiện bản thân. Do đó, cha mẹ nên quan tâm tới con cái và định hướng cho trẻ, tránh tình trạng trẻ cảm thấy cô đơn hoặc thiếu sự tôn trọng.